Оре, шарму хаё, иффату покдоманй, хислатхои бузурги инсонианд, ки одамиятро зебу зиннат, обрую эьтибор ва фаросат мебахшанд. Шахсе, ки дорой ин хислатхо нест, дар шумори инсонхои асил буда наметавонад, зеро шарму хаё хамчун зару зевар ва ороишоти бузург инсонро зебоиву фасохат ва бузургиву хашамат мебахшанд. Аз ифодаи Бедили бузург:

 Барчост, ки гули қогазин низ дар шумори гулхост, лекин чун рангу бу надорад, гулхои зиндаро чойгир буда наметавонад. Инсон низ чи зану чи мард дар холате, ки дорой хислагхои бузурги инсонй, аз кабили иффату покдоманй, номусу ор, вичдон, шарму хаё набошад, гумкардаи хаёти солим аст ва зиндагй дар ягон давру замон барояш таровате бахшида наметавонад.

Одамият дар зиндагй аз дигар махлукоти зинда махз бо ана хамин хусусиятхояш фарк мекунад. Зеро ин хусусиятхои ба инсон хос дар хама мавридхо одамиятро хамчун зару зевар ва либосхои киматбахо оро медиханд. Инсоне, ки орй аз ин гуна хислатхост бевосита дар шумори гайри одамиён аст. Шарму хаё хадди эътидолест, ки инсониятро то як андоза дар чорчубаи муайян нигох медорад, намегузорад ки беиффатона рафтор намояд, сухани бечо гуяд.

Мирзо Абдулкодири Бедил чун омузандаи хакикати бузурги зиндагии чахону инсонофаранда кайд карда:

Бале, шарму хаё хислатхои хамидаи хам занону хам мардои аст. Аз бадихо хазар ва аз носазоихо ор кунанд. Бо амали носазо намебояд даст зад. Аз перохани хаё мебояд пушид. Махсусан, занону духтаронро хаё, зебу зинат ва бузурги мебахшад. Бузурге гуфта: «Зани бехаё вахшатнок аст, чун аждахо. Ин зан на лоиқи мухаббат бувад на хурмат. Марди бономусу ор аз ин гуна зан мегурезад». Бо зани бехаё хатто дустй намебояд. Хамеша аз касони бехаё хазар бояд кард, то покизаву осоишта, баору номус ва бо иффати баланд зиндагй кард.

«Аз сухбати нокасону бехаёхон бипархез! Бо сахро сухбат кун, бо дарё сухбат кун, бо дунё сухбат кун» -гуфта сохибхираде. Инсонй сохиби акду заковати бузург хамеша мекушад, ки аз амалхои бад дар пархез бошад. Хар як кас бояд ба андозаи худ дуст, ёвар, маслихатчй ва ёр интихоб намояд. Чун хамкадам сазовори у набошад, набояд бо у дустй варзид, то нодону зишту бадкору бехаё нагардид. Зеро бузургон гуфтаанд:

 Имрузхо дар чомеа бисёр касонеро вомехурем, ки новобаста аз мухит, шароит ва шахсияти хеш ба амалхои нохубу зиёновар, аз кабили кучагардй, дуздй, куштор, истеъмоли хар гуна маводи нашъаовар ва монанди ин амалхое, ки шахсияти инсонро поймол мегардонанд, даст мезананд. Хатто аксарияти ин гуна афрод занону духтарони махаллии точиканд, ки нангу номус ва ори ин миллати бузурги башариро паст менамоянд. Албатта, ин гуна касон мардумони бехирадеанд, ки чй будани шарму хаё, иффату риёро намедонанд.

Албатта, нокасонеанд, ки на танхо кй будани худ, балки бузургии миллату давлату кавми хешро намедонанд.

Хулоса. шарму хаё нишонахои инсони бузургеанд, ки аз хираду маънавиёт, номусу вичдон - иффату риё ва поктинатию покдоманй хабар доранд.

Бо вучуди хамаи гуфтахои боло наметавон бо насихат дар вучуди хамаи касони бехаё бузургии ин хусусияти инсони асилро чо кард. Наметавон аз нокасе покизакирдоре офарид, агар аз рузи азал Худованди мутаол уро дар дилу тинаташ ин хислатхои бузургро чой надод. Танхо ва танхо бояд аз онон дар канор буд: