Фирдавсӣ аз зумраи он сухансароёнест, ки тавассути назми офаридааш: «Шоҳнома»-и безавол солҳову асрҳост, ки шӯҳрати ҷаҳонӣ касб намудааст. Фирдавсӣ соли 934 дар шимоли шарқӣ Эрон, яъне дар деҳаи Божи вилояти Тӯси Хуросон ба дунё омадааст. Шоир ҳангоми таҳсил дар мадраса ба шеъру шоирӣ адабиёт ва, бахусус, ба таърихи қиссаву ...

Фирдавсӣ дар таърихи адабиёт бо достонҳои безаволи «Шоҳнома» - и худ шӯҳрати ҷаҳонӣ касб намудааст. Ӯ аз аҳли ашрофзодагони заминдори замони худ будааст. Абулқосим Фирдавсӣ соли 934 ба дунё омада, соли 1020 аз олам даргузаштааст. Фирдавсӣ тамоми ҳаёти худро ба навиштани «Шоҳнома» сарф намудааст. «Шоҳнома» достонҳои қаҳрамонӣ мебошад....

Носири Хусрав дар баробари шоир буданаш дар адабиёти классикии форсу тоҷик ҳамчун ҳакими  донишманд, донандаи хуби сарфу наҳви арабӣ, илоҳиётшиноси машҳур ва риёзидони беҳтарин ном баровардааст. Ӯ соли 1004 дар шаҳри Қубодиён таваллуд ёфтааст. Баъд аз таҳсили илм, дар синни 26-солагӣ ба даргоҳи Ғазнавиён роҳ ёфта, дар назди Султон Маҳмуд ва Султон Масъуди Ғазнавӣ хизмати давлатиро анҷом медодааст...

Абӯабдуллоҳ Рӯдакӣ яке аз саромадон ва устоди бузурги шоирону адибони адабиёти классикии форсу тоҷик маҳсуб мешавад. Ӯ ҳанӯз замони дар ҳаёт буданаш ба сифти шоири шинохтаву тавоно эътироф гардидааст. Рӯдакиро бо эҳтироми ниҳоят зиёд пешвои аҳли илму адаб ва миликушшуарои замони худ ёд мекунанд. Абӯабдуллоҳи Рӯдакӣ дар натиҷаи фаъолияти илмиву адабӣ ва шоирии худ ба ин мақоми баланд сазовор гардидааст...

Абӯшакури Балхӣ яке аз шоирони бузург ва тавонои асри худ буд. Ӯ соли 915 дар шаҳри бостонии Балх ба дунё омадааст.Таҳсили ибтидоии хешро дар шаҳри Балх гирифта, баъдан дар доираи адабии Бухоро ба воя расида, дар он ҷо мақому манзалати баланде касб мекунад.

Абӯшакури Балхӣ умри пурбаракат дида, дар солҳои 60-уми асри X вафот кардааст. Аз мероси адабии шоир порчаҳои хурди лорикӣ, байтҳои пароканда аз достони ӯ "Офариннома” то ба мо омада расидааст....

Абӯабдуллоҳи Ҷаъфар бинни Муҳаммад Рӯдакӣ соли 858 дар деҳаи Панҷрӯди водии Зарафшон ба дунё омадааст. Рӯдакӣ тахаллуси шоирии устод аст, ки аз номи деҳаи зебои худ Рӯдак гирифтааст. Падари Рӯдакӣ аз табақаи боимтиёз ва шахсони соибэҳтироми водии худ буда, ба тарбияи фарзандаш аҳамияти бузург додааст. Ӯ маълумоти ибтидоиро дар зодгоҳи худ гирифта, аз худ истеъдоди баланде зоҳир намудааст. Рӯдакӣ чунон зираку доно будааст, ки дар синни ҳафтсолагӣ "Қуръон”-ро ба пурраагӣ ҳифз намудааст...

Дақиқӣ яке аз намояндагони бузурги адабиёти асри X ба ҳисоб меравад. Аз руйи маълумоти сарчашмаҳо маълум мешавад, ки Абӯмансур Муҳаммад бинни Аҳмад Дақиқӣ аз суханварони боистеъдоди замони худ будааст. Соли таваллуди Дақиқӣ маълум нест. Дақиқӣ соли 978 вафот кардааст. Аз сабаби он ки дар вақти маргаш 47-сола будааст, бино бар ривояти тазкиранависон соли таваллуди ӯро 931 донистаанд. Мувофиқи гуфтаи тазкирнависон, гузаштагони Дақиқӣ....

Масъуди Саъди Салмон яке аз устодони бузурги адабиёти тоҷику форс буда, дар навиштани қасида истеъдоди баланде доштааст. Ӯ соли 1047 дар шаҳри Лоҳути  вилояти Панҷоби Покистони имрӯза ба дунё омадааст. Шоир да Покистон таваллуж шуда бошад ҳам, бо забони форсии тоҷикӣ шеъру ғазалу қасида эҷод намудааст....

Унсурмаолии Кайковус яке аз намояндагони барҷастаи адабиёти асри XI ба ҳисоб меравад. Доир ба аҳволи хонаводагии Унсурмаолӣ маълумоти зиёде нест. Аз рӯйи гуфтаи сарчашмаҳо маълум мешавад, ки ӯ аз хонадони шахсони маърифатноку фозилу донишманд ба дунё омадааст. Унсурмаолии Кайковус тахминан дар аввалҳои асри XI дар яке аз вилоятҳои кӯҳистони Эрони Шимолӣ таваллуд шуда, то солҳои 90-уми ҳамон аср умр ба сар бурдааст. 

Носири Хусрав дар таърихи адабиёти форсу тоҷик ва аҳли илму адаби машриқзамин яке аз шоирону нависандагоне аст, ки дар давоми умри бобаракати худ бо назму наср асарҳои зиёде эҷод намудааст. Шоир дар бораи фаровонии асари хеш чунин фармудааст:...